Waarom belasting de komende jaren een hot item wordt

14. januari 2019 - 10:09

Door: Redactie Baaz

Als je als kabinet iets wilt bereiken waar mensen tien jaar later nog over praten, dan moet je de belasting veranderen. Er is geen ander overheidsinstrument dat zo direct ingrijpt in de levens van mensen én bedrijven. En laat het veranderen van het belastingstelsel nu net één van de speerpunten zijn van het nieuwe kabinet. Het belastingstelsel moet makkelijker worden, in plaats van moeilijker. De vraag is echter of dat gaat lukken. Want waar aan de ene kant gesneden wordt, daar dreigen ergens anders een hele berg aan nieuwe belastingregels te ontstaan.

1. Het nieuwe belastingstelsel van Rutte III

Op het eerste gezicht pakt de herziening van het belastingstelsel voor vrijwel alle Nederlanders goed uit. Helemaal duidelijk is het nog niet, maar wel is bekend dat er van de huidige vier belastingschijven er nog twee over zullen blijven. Eentje voor inkomens onder de € 68.507,-, en eentje voor mensen die meer verdienen. Dat betekent praktisch dat schijf 1, 2 en 3 worden samengevoegd en nummer 4 overblijft.

Iedereen er op vooruit

Vooral mensen die rond deze € 68.000,- verdienen, zullen er flink op vooruit gaan. Nu betaal je in de tweede en derde schijf nog ruim 40 procent belasting. Vanaf 2021 wordt dat 37 procent. Overigens hoef je ook met de hoogste inkomens geen medelijden te hebben. Hun tarief wordt ook verlaagd: van ca. 52 naar 49,5 procent. Daarbij past het kabinet wel een rekenkundige truc toe. Tot 2021 worden de belastingschijven bevroren en bewegen ze niet meer mee met de inflatie. Daardoor valt tegen die tijd ongeveer 7 procent van alle Nederlanders in de nieuwe tweede schijf, in plaats van 5 procent.

Of toch niet?

In totaal kosten deze plannen het kabinet zo'n € 5 miljard. En dat geld moet natuurlijk wel ergens vandaan komen. Dat is waar het bedrijfsleven in beeld komt. Het lage btw-tarief wordt namelijk verhoogd van 6 naar 9 procent. Voor een groot deel van de ondernemers die onder dit tarief vallen, betekent dit automatisch dat ze hun prijzen moeten verhogen. Nu is hier al heel veel over geschreven. Vrijwel alle bovenstaande informatie stond namelijk al in de plannen van het kabinet. Toch is er, na een jaar regeren, nog weinig gebeurd. Hoe kan dat?

2. Milieubelasting

Een belangrijke verklaring hiervoor is het klimaat. Het kabinet heeft zich ten doel gesteld om het groenste kabinet ooit te worden. En daarvoor moet de CO2- uitstoot drastisch naar beneden worden geschroefd. In 2030 moet de uitstoot met maar liefst 55 procent omlaag in vergelijking met 1990. Natuurlijk kun je daarvoor in overleg gaan met alle betrokken partijen, zoals nu gebeurt met het klimaatoverleg. Maar uiteindelijk zal er ook beleid moeten komen. En hoe kun je dat nu beter doen dan met, inderdaad, de belasting. Tijdens het klimaatoverleg vliegen de nieuwe groene belastingen je om de oren: een vliegtaks, hogere kosten voor emissies om CO2 uit te mogen stoten en een hogere belasting op gas.

Gas

Als de plannen doorgaan wordt deze laatste het meest ingrijpend. Iedereen kent het verhaal over het Groningse gas inmiddels wel. De gaskraan gaat dicht en dus moeten de energiemaatschappijen gas gaan importeren uit het buitenland. Nu heeft het gasverhaal nog een andere kant van de medaille. Ons massale stoken op gas zorgt ook voor een flinke hoeveelheid CO2-uitstoot: ruim 15 procent van het totaal.

Hoge belasting

Het kabinet heeft dus twee belangrijke redenen om van het gas af te willen. Daarvoor in de plaats moeten we bijvoorbeeld meer elektrisch gaan koken. Het liefst natuurlijk met groene stroom uit onze eigen zonnepanelen. Naar verwachting zal de belasting op gas worden opgebouwd tot een verhoging van maar liefs 75 procent in 2030. Bij een normaal verbruik ben je dan € 380,- per jaar duurder uit. Voor een onderneming liggen deze kosten wellicht nog hoger. Ter compensatie wordt de belasting op stroom juist verlaagd.

3. Digitaks

De derde belangrijke ontwikkeling in de belasting kan de digitaks worden. Al is dat voor een deel nog koffiedik kijken. Het bijzondere aan deze belasting is dat hij als het ware door Europa wordt opgelegd aan Nederland.

Aanpak techgiganten

De reden daarvoor is de nieuwe scherpe aanpak van Amerikaanse techgiganten door de Europese Commissie. De laatste jaren vloog de ene na de andere miljardenboete om hun oren vanwege machtsmisbruik (Google) en belastingontwijking (Apple). Vooral die laatste boete was erg bijzonder, omdat de Commissie hiermee Ierland dwong om meer belasting van Apple te innen, terwijl de Ieren dat eigenlijk niet wilden.

Digitaks

Het probleem van digitaal opererende bedrijven is dat ze hun kantoor in het meest gunstige EU-land kunnen parkeren en vervolgens alleen daar belasting hoeven te betalen. Naar verluidt betaalt een bedrijf als Google of Apple daardoor effectief maar 9 procent belasting, tegenover 23 procent voor een 'normaal' bedrijf. Om dit recht te zetten kwam de Commissie in september met het plan om een digitaks in te voeren van drie procent op de omzet. Deze belasting wordt dan Europees geheven en de opbrengst komt direct in het Europese fonds terecht. Daarbij wordt overigens wel een omzetdrempel gehanteerd, waardoor alleen 120 grote Amerikaanse multinationals zullen worden belast.

Ingewikkelde nieuwe belasting?

Het meest interessante is echter dat deze extra omzetbelasting slechts een opzet is voor nationale belastingen. Die zullen waarschijnlijk volgen rond 2021. Hoe Nederland dit aan gaat pakken is nog maar de vraag, want het hanteren van een extra omzetbelasting voor een speciale groep bedrijven met een specifieke hoeveelheid omzet maakt de belasting zeker niet makkelijker. En dat was toch wel de bedoeling.