Drie denkrichtingen om effectief te veranderen

Ik ben gecharmeerd van methoden als ‘customer development’ en ‘Lean Startup’. Doordat ik als ex-startup ondernemer volkomen verkeerd begonnen ben, namelijk een idee verzinnen, er verliefd op worden, een investeerder overtuigen geld te investeren, het product te maken en dan te lanceren, om  er vervolgens achter te komen dat niemand op mijn product zat te wachten.

Dat kan anders! In plaats van het product te ontwikkelen moet je de klant ontwikkelen en ontdekken. Je draait het process om. Je gaat niet een groot functioneel rapport of projectplan schrijven om dan vervolgens twee jaar een dienst of product te ontwikkelen en 4 miljoen lichter te zijn. Nee, je gaat je idee zo snel en in een zo vroeg mogelijk stadium toetsen bij je beoogde eindgebruikers.

Je wilt weten of zij ook jouw probleem herkennen. Je wilt weten of ze zelf al iets doen om het probleem op te lossen. Je wilt weten hoe ze reageren op eerste prototypen van je dienst of product. Je wilt meten of ze ervoor willen betalen. En dit alles wil je dus zo snel mogelijk doen, zonder een product te ontwikkelen of bakken met geld uit te geven. Waar het met startups en organisaties fout gaat in product of dienstinnovatie is dus dat ze een product development methode volgen.

Je zou dan dus denken dat als organisaties simpelweg dus methoden als Lean Startup gaan toepassen ze alleen nog maar disruptive en killing products in de markt zetten. Niets is minder waar. Welkom in de wondere wereld die je bureaucratie mag noemen. In dit artikel geef ik je drie denkrichtingen die je gaan helpen om in een grotere organisatie succesvoller te implementeren. 

1. Hanteer een realistisch beeld over hoe zo’n organisatie en de mensen daarin denken en handelen. 

We worden door veel managementgoeroes overtuigd dat we positief moeten zijn en medewerkers veel ruimte moeten geven om het zelf te doen. We moeten authentiek zijn en onszelf zijn. Als we dat doen dan komt het goed. Het klinkt mooi en je kan er in eerste instantie weinig tegen hebben maar niets is minder waar.
 
“We people don’t attempt to bring our understanding of the world into alignment with that real world. It had become easier to bring that real word into alignment with our explanations of it. People who confuse the world of their minds with the real world create problems for themselves and for each other”. Lee Thayer
 
Een bureaucratie is een organisatie die zijn bestaansrecht dankt aan het instandhouden van de huidige manier van opereren. Simpel zinnetje, maar grote gevolgen.  Want de wereld verandert en de noodzaak om onszelf als organisatie opnieuw uit te vinden om relevant te blijven wordt steeds groter.

Kijk maar naar alle actuele voorbeelden van faillisementen om ons heen. Het beleid en de regels in zo’n organisatie zijn geformuleerd en ontwikkeld om de status quo in de organisatie te handhaven en om het bestaande business model uit te kunnen voeren. Alles draait om stabilisatie en processen beheersbaar maken en houden. Dat betekent dat er geen ruimte is voor fouten maken en leren. Sterker nog een bureaucratie is een systeem dat bedacht is om iemand de schuld te kunnen geven als iets fout gaat.

Dan moet er een kop gaan rollen. De posities met macht, vaak middenmanagement en daarboven, zijn gebaat bij het instandhouden van deze situatie omdat ze er zelf goed bij gedijen. In dit soort organisaties worden de veranderingsplannen meestal bedacht door het management en gaan over hoe de ander moet veranderen. Dit is uiteraard korte termijn denken, maar dit is wel een kenmerk van een bureaucratie. Een vergezicht, fantasie, creativiteit, eigen ondernemerschap worden systematisch geelimineerd. Dat wordt dan vervolgens geconstateerd en dan ontstaan er campagnes ‘werken vanuit de bedoeling’ of ‘de klant centraal. We kennen de marketing one-liners wel. Veel theater, weinig actie. Maar wat dan wel?

2. Buiten comfortzones denken en handelen; die van jezelf en van anderen

Je hebt nu wel door dat een bureaucratie in zijn DNA niet is ingesteld om te vernieuwen en te ondernemen. Het helpt niet om in zo’n context aan te komen zetten met een groot veranderprogramma of een masterclass ‘business model innovatie’. Begin bij jezelf. Wees de verandering die je wilt zien. Nu wordt het lastig. We denken dat we zelf keuzes maken, maar ons gedrag wordt gestuurd door onze gewoonten van denken en handelen. Jij als manager of adviseur moet uit je eigen comfortzone treden door die gewoonten van denken en handelen bespreekbaar te maken. Vaak weet jezelf en de afdeling waar zaken niet goed functioneren. Vaak weet je ook hoe het beter kan maar dit is spannend omdat je dan in de comfortzones van anderen begint te opereren. Dan kunnen mensen fel uit de hoek komen, ook die collega met wie je in de pauze altijd een broodje eet. Als mensen vermijden we liever conflict. Maar als het doel is om effectiever te innoveren in een organisatie kan niet iedereen je ‘vriend’ blijven hoe naar dat ook kan zijn. Je afdeling verandert als jezelf uit je comfortzone stapt en anderen helpt of dwingt dit ook te doen. 

3. Innovatie versnellen; leren en experimenteren; 

Pas als je systematisch bezig bent als adviseur of manager met het verbreken van bestaande dysfunctionele routines in het denken en handelen van je team of organisatie en helpt met het ontwikkelen van de nieuwe manieren van denken heb je een stabiele basis. Dan werk je op een dagelijkse basis aan de gewoonten van denken en handelen die het mogelijk maken om als organisatie innovatief en wendbaar te opereren. Een instrument is zo goed als zijn gebruiker. Investeer dus als organisatie in de mentale paardenkracht van je medewerkers, pas dan in nieuwe methoden en technieken.

Op het moment dat je met je project- of innovatieportfolio aan de slag wilt gaan omarm dan de volgende principes;
- mijn idee heeft geen intrinsieke waarde, die waarde ontstaat pas in het contact met de markt.
- dat betekent dat alles in mijn idee een aanname is die omgezet moet worden een testbare hypothese.
- door middel van empirische experimenten ga ik mijn aannames direct en snel in de markt onderzoeken. 

Effectief veranderen in boekvorm

Meer weten over hoe je effectiever kan veranderen en innoveren in organisaties? Lees dan het boek ‘Oh nee, een goed idee’ van Misha De Sterke.