De grootste knelpunten in de woningcrisis, en dit kunnen we leren van andere landen

Het huidige beleid sluit niet aan op veranderende woonvoorkeuren
Veranderingen in de woonvoorkeuren van generatie Z enerzijds en de vergrijzende bevolking anderzijds, vragen om flexibele woonoplossingen. Generatie Z (geboren tussen 1997 en 2012) hecht waarde aan vrijheid, reizen en individuele autonomie, wat bijvoorbeeld te zien is in een toename in het aantal ‘digital nomads’. Ook blijkt uit data van HousingAnywhere dat zowel studenten als young professionals in toenemende mate interesse tonen in gezamenlijke woonvormen (co-living).

Bron: HousingAnywhere     

Aan de andere kant zien we dat de bevolking vergrijst, wat zal leiden tot een nog groter woningtekort. Hierdoor neemt de vraag naar flexibele oplossingen zoals co-living toe. Gemeenschappelijk wonen kan namelijk isolatie en eenzaamheid bij ouderen tegengaan, en bijdragen aan het bieden van ondersteunende zorgsystemen. Hierbij kan Nederland een voorbeeld nemen aan Spanje , waar co-living gemeengoed is geworden. Vastgoedinvesteerders speelden daar jaren geleden in op de groeiende trend voor nieuwe gemeenschappelijke woonvormen, en als reactie daarop hebben lokale overheden de wetgeving aangepast.

2. Er ontbreekt een integrale aanpak voor het woningtekort

Waar mensen studeren of werken, wordt mede bepaald door waar mensen kunnen wonen. Huisvesting is dus van grote invloed op de economische en maatschappelijke dynamiek in onze samenleving. Het is daarom van belang dat beleidsmakers meer over de grenzen van hun eigen beleidsterrein heen kijken, en het woningtekort niet langer als geïsoleerd probleem beschouwen. De oplossing ligt in een integrale aanpak met gedeelde doelstellingen voor huisvesting (KPI's) tussen onderling verweven beleidsdomeinen.

In Nederland hebben we gezien dat de overheid jaren geleden vol inzette op internationalisering in het onderwijs en de komst van internationale studenten stimuleerde. Echter werd er destijds beperkte aandacht besteed aan het feit dat huisvesting essentieel is voor de integratie van die studenten. Later leidde dit tot serieuze discussies en debatten: internationale studenten zouden een van de oorzaken zijn van het tekort aan woningen voor de jongere generaties, terwijl zij slechts de gevolgen ondervonden van beleidsmakers die huisvesting niet meenamen in hun programma's voor het aantrekken en behouden van studenten. Als reactie daarop heeft het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een wetsvoorstel ingediend om de komst van het aantal buitenlandse studenten te beperken. Onlangs heeft de Onderwijsraad een advies uitgebracht waarin staat dat het voorstel onvoldoende is uitgewerkt.

3. Er is gebrek aan samenwerking voor een diverse woonmarkt

Een ander knelpunt dat HousingAnywhere signaleert, is dat beleidsmakers onvoldoende samenwerking opzoeken om een beleid te ontwikkelen waarin diverse woonvormen naast elkaar kunnen bestaan. Daarbij is het zaak dat beleidskeuzes aansluiten bij de veranderende behoeften van verschillende groepen mensen.

Een inspirerend voorbeeld is te vinden in Italië . Nadat studenten de straat op zijn gegaan om te protesteren tegen huisvestingsproblemen, heeft de overheid aanzienlijke middelen toegezegd. Zo gaat het land leegstaande gebouwen omtoveren tot studentenwoningen en komt er een investeringspakket beschikbaar dat particuliere verhuurders stimuleert om studenten te huisvesten.
 
Als we kijken naar Nederland, zien we dat ontwikkelingen op beleidsniveau een diverse huurmarkt juist belemmeren. Door de uitbreiding van de huurprijsregulering zullen naar verwachting zo’n 100.000 huurwoningen op de koopmarkt verschijnen, omdat verhuur voor investeerders minder interessant wordt. Ondanks de inspanningen van investeerders en beleidsmakers om extra woningen bij te bouwen, zal dit het groeiende tekort aan huurwoningen niet kunnen compenseren.

Djordy Seelmann, CEO van HousingAnywhere, verklaart: "Naarmate de levensstijl en huisvestingsvoorkeuren van mensen veranderen, ontstaan er nieuwe vormen van wonen. Echter, in veel gevallen worden deze werkelijke veranderingen niet weerspiegeld in beleidsdiscussies. Als het beleid zich niet aanpast aan de evoluerende behoeften van de samenleving, reguleert het onbedoeld een verouderde realiteit, wat leidt tot verlies van effectiviteit en relevantie."