Zo voorkom je zomerse bedrijfsrisico’s zoals legionellabesmetting

De persoon die op de fiets naar het werk komt en voordat hij/zij begint zich even onder de douche wil opfrissen, zonder zich te bedenken dat deze normaal het gehele jaar vol staat met opslag. Of de platte daken die nat worden gespoten met de brandhaspel die normaal niet wordt gebruikt. Een buitenkraan om het buitenterrein nat te spuiten, voorbeelden genoeg. Jaarlijks zijn er rond de driehonderd meldingen van patiënten die een legionella-longontsteking hebben opgelopen. Het werkelijke aantal patiënten ligt waarschijnlijk wat hoger dan het aantal meldingen.

Wat is het precies?

Besmetting met de legionellabacterie is een infectie. De meeste mensen worden na blootstelling aan deze bacterie niet ziek. Soms krijgt men milde, griepachtige klachten (legionellagriep). Soms veroorzaakt de legionellabacterie een ernstige longontsteking: veteranenziekte oftewel legionella-longontsteking. Door het inademen van een heel fijne waternevel waarin de bacterie aanwezig is, vindt de besmetting plaats.

Meestal komt de bacterie in zulke kleine aantallen voor dat hij geen gevaar vormt. Het wordt een probleem als de bacterie zich vermenigvuldigt en vervolgens door verneveling in de lucht komt die wij inademen. Dat kan vooral gebeuren als de bacterie aanwezig is in water met een temperatuur tussen 25 en 45 °C, in stilstaand water of in een leiding met roest, kalk of een slijmlaag. De bacterie vermenigvuldigt zich optimaal bij een watertemperatuur van 37 °C.

Vanwege de grote risico's op besmetting zijn sinds 2004 de legionellaverplichtingen in het Drinkwaterbesluit opgenomen. Hierin staan wettelijke bepalingen ten aanzien van het beheer van waterleidingsystemen.

Als werkgever of eigenaar en/of beheerder van een gebouw ben je verantwoordelijk voor de werknemers of bezoekers van dit pand. De kwaliteit van het zwembad-, douche- en drinkwater, en de luchtkwaliteit moet daarom zorgvuldig worden bewaakt. Dit zorgt niet alleen voor gezondere en blijere werknemers, maar ook voor continuïteit binnen je bedrijf. Graag neem ik je mee in vier stappen naar een veiligere omgeving.

Plan van Aanpak

Om de mogelijkheid van deze besmetting zoveel mogelijk te voorkomen is er in Nederland een Drinkwaterwet van kracht die eigenaren van collectieve watervoorzieningen voorschrijft wat zij verplicht zijn te doen aan legionellapreventie. De belangrijkste zaken die in deze wet en daaruit voortvloeiende besluiten en regelingen worden genoemd zijn: Risicoanalyse, Beheersplan, Monstername & Zorgplicht.

Bronmaatregelen

Pak het probleem aan bij de oorzaak. Spoel regelmatig weinig gebruikte tappunten. Controleer de terugstroombeveiligingen waarmee veilig water gescheiden wordt van onveilig (stilstaand) water. Het spuien van boilers om vervuiling af te voeren. Gebruik brandslangen niet voor schoonmaakwerkzaamheden. Check op het niet-gebruiken van brandslanghaspels. Stel de boiler of combiketel goed af (minstens 60 graden).

Individuele maatregelen

In veel gevallen kan het filteren van water een oplossing zijn. Bijvoorbeeld aan douches in gebouwen waar legionella is geconstateerd, douches op plaatsen waar er weinig gebruik van wordt gemaakt of gewoon op vakantie zodat je er zeker van kunt zijn dat je veilig onder een douche kunt staan. Hiervoor zijn legionella-veilige douchekoppen te gebruiken. Als een BRL-6010 gecertificeerd bedrijf beoordeelt dat thermisch- of fysisch beheer niet mogelijk is, kan overgegaan worden op een koper-zilver ionisatiesysteem. Dit systeem doodt niet alleen de legionellabacteriën die vrij in het water voorkomen, maar ook die in de biofilm, het dunne organische laagje in de waterleiding dat de broedplaats is van vele bacteriën.

Informeer je medewerkers

Last but not least: informeer en betrek je werknemers actief bij de risico-inventarisatie, hiermee verhoog je de betrokkenheid en het risicobewustzijn bij je medewerkers. Geef je werknemers daarnaast ook goede instructies, laat hen veiligheidstrainingen volgen om de risico’s aan te pakken. Creëer een open cultuur, zodat alle (bijna) incidenten gemeld kunnen worden. Elk leidingsysteem kent zijn eigen problematiek en daarmee zijn eigen specifieke beheersmaatregelen. Laat je daarom door een gespecialiseerde partij goed informeren zodat enerzijds doeltreffend gehandeld wordt en anderzijds overbodig werk voorkomen wordt. Je kunt ook altijd contact opnemen met de Interpolis Preventiedesk via preventiedesk@interpolis.nl en als je graag meer wilt weten over bedrijfsrisico’s kijk dan op interpolis.nl/zakelijk.