Profiel van vertrekkend Exact-CEO Erik van der Meijden

Een vriendelijke en goed geklede man, in maatpak zonder stropdas, met een rustige, aangename manier van spreken. We ontmoeten Erik van der Meijden, sinds het voorjaar van 2012 ceo van Exact. Hij is de man die met zijn ervaring het wereldwijd opererende bedrijf weer betekenis in de wereld van de businesssoftware gaf met financieel zeer gezonde cijfers en een ambitieuze en geslaagde expansie over de grens. Kortom: we mogen de 'Eindbaaz' van Exact feliciteren met de huidige gang van zaken. Toch? 'Het is goed gegaan. Qua cijfers, maar zeker ook wat betreft organisatieontwikkeling, strategie en ambitie', zegt Erik. 'Ik ben in 2012 binnengekomen om Exact weer tot groei te brengen. Dat was de eerste uitdaging, fase 1. Al na een jaar kwamen we tot positieve cijfers. In fase twee stelden we ons de vraag: "Hoe kunnen we nog harder groeien?"

Acceleratie

Die ambitie is in 2014 geculmineerd in een aandelen buy-out van het Britse Apax Partners en het vertrek van de beurs. 'Dat leidde tot een flinke acceleratie in de investeringen om onze wereldwijde ambitie vorm te geven. Het begon met een vastgelopen karretje in de modder, nu is het een formule 1-circuit. In vier jaar tijd. Het is een behoorlijke ontwikkeling.' Vooral de cijfers aan de klantenkant zijn fors, met een groei van veertig tot vijftig procent per jaar. 'Theoretisch gezien kun je met die groeicijfers binnen twaalf jaar een business van een miljard opbouwen. Dat is behoorlijk ambitieus, maar absoluut haalbaar', vertelt Erik. 'We zijn onze organisatie dusdanig aan het opbouwen en vormgeven, zodat alles schaalbaar wordt. Het afgelopen jaar zijn er via Exact Online bijna 52.000 klanten toegevoegd. Het zijn er duizend per maand, ofwel één per tien minuten. Ik houd de organisatie regelmatig voor dat het over enkele jaren tien klanten per minuut zouden kunnen zijn. Een factor honderd meer. Daar moet je aan denken. De organisatie klaarzetten, automatisering toepassen, schaalbare concepten gebruiken… Daar draait het om.'

Exponentiële organisatie

Het kan volgens Erik met behulp van cloudtechnologie. 'Die technologie geeft per definitie de mogelijkheid om een exponentiële organisatie te bouwen. Weet je, alle businesses worden steeds meer digitale businesses. Software is per definitie digitaal, maar je kunt zeggen dat de geschiedenis die achter ons ligt, het analoge tijdperk was van software. De cloudtechnologie zorgt ervoor dat we steeds meer een digitale business worden. Alle klantcontacten kunnen geautomatiseerd worden. Uitdaging is nu om het aantal verbindingen tussen alle klanten in de community sterk te activeren. Op die manier gaat het steeds meer lijken op een ecosysteem. Daar kiest de klant steeds vaker voor. Niet zo zeer een softwarepakket. Die software lijkt in grote lijnen op elkaar. Nee, men kiest voor de community met de grootste toegevoegde waarde. Met Exact – een bedrijf met een zeer sterke basis in het mkb – willen we die waarde bieden. Het kan op veel manieren. Middels financiële dienstverlening, analyses en verdere automatisering van de administratie. Dat bedoel ik met: van analoog naar digitaal. Op die manier krijg je compleet nieuwe businesses.'

Juiste move

De Exact-ceo voorziet dat de verdere digitalisering van Exact zo'n zeven tot acht jaar gaat lopen. 'Analisten noemen dat het digital business era. Daar ontkom je als ondernemer niet aan. Kijk alleen al naar de retailwereld. Je ziet dat het niet goed gaat met veel ketens in de winkelstraten en dat op het internet acterende winkelformules als Bol.com en Coolblue het juist waanzinnig goed doen. Waarom is een fysieke winkelketen niet in staat geweest om zelf de verschuiving te maken van de oude, analoge wereld naar de nieuwe digitale wereld? Je mag best zeggen dat Exact ook zo'n analoog bedrijf was dat de afgelopen jaren wél de juiste move richting digitaal heeft gemaakt.' Zonder de digitalisatie, de internationalisering en de focus op cloudoplossingen zat het Exact-karretje volgens Erik waarschijnlijk nog dieper in de modder dan vier jaar terug. 'We waren nog steeds winstgevend, maar de groei was eruit.'

Ervaring

Terug naar de baas Erik van der Meijden. Tot in 2011 was hij ceo van Getronics en eerder bekleedde hij posities binnen Compaq (nu HP) en KPN. Daardoor bracht hij een karrenvracht aan ervaring mee naar Exact. In hoeverre heeft Erik's cv hem gevormd tot de leidinggevende die hij nu is? Hoe groot was de kennis die hij in 2012 meebracht? 'Kennis… Ik zou het vooral ervaring willen noemen. Ik was geen softwareman pur sang, ik heb nooit een software-business geleid. Dat is voor mijn functioneren bij Exact goed geweest. Ik kwam met een frisse blik binnen. Ik heb meer gekeken naar de markttrends en dynamiek. Dat heb ik vanuit verschillende rollen vaker gedaan, steeds weer in een andere context', verduidelijkt de ceo. 'In mijn jaren bij Compaq was ik in eerste instantie druk bezig om de organisatie mede op te bouwen. In het begin was de omzet nog zo'n vijftig miljoen gulden. Tien jaar later stond ik aan het hoofd van het bedrijf en ging het om anderhalf miljard euro.'

Ik ben inmiddels wel gewend aan het managen van groei. Na HP ben ik overgestapt naar KPN, waarvoor ik de overname van Getronics heb aangepakt. Dat was een pure saneringsklus. Getronics was een bedrijf dat in zwaar weer verkeerde en een aantal jaren niet goed gemanaged was en geen heldere strategie voerde. Kortom: zwaar verliesgevend. Als KPN het bedrijf niet had gekocht, was het even later tegen een muur gereden. Uiteindelijk hebben we Getronics met man en macht weer op de rit weten te krijgen.'

Na de KPN-overname werd Erik benoemd tot ceo van Getronics. 'Ik heb het bedrijf destijds compleet gesaneerd. Het ging om een enorme reorganisatie. Van een businessgericht bedrijf met een zeer groot, wereldwijd portfolio, tot een gestroomlijnde organisatie bestaande uit een viertal businessunits.'

Sabbatical

Na de monsterklussen voor HP en Getronics was de beker van Erik leeg. Een sabbatical was hard nodig. 'Ik had ook privé een aantal ingrijpende dingen meegemaakt. Twee oudere zussen van mij overleden kort na elkaar – ik kom uit een gezin van vier kinderen met nog een jongere zus, mijn ouders waren al overleden. In één keer valt dat gezin voor de helft weg. Daarnaast kwam ik uit een scheiding in dezelfde periode dat Getronics werd gereorganiseerd. Al die gebeurtenissen in mijn leven moest ik eerst een plaats geven voordat ik een volgende stap in mijn carrière kon zetten.'

Gedurende zijn sabbatical werd Erik nog meer bewust van het feit dat niemand het eeuwige leven heeft. 'Ik was altijd maar aan het werk, maar nam te weinig tijd om te bedenken wat er nog meer was. Wat zijn de echt leuke dingen? Een halfjaar lang heb ik op werkgebied niets gedaan, geen gesprekken, geen uitnodigingen aangenomen. Helemaal niets zakelijks. Wel ben ik begonnen met een cursus kitesurfen. Verder ben ik in die periode zeer actief met social media in de weer gegaan, daar had ik eerder nooit de tijd voor. Als gevolg daarvan kwam ik weer in contact met oude vrienden uit mijn studietijd. Gek dat je daar Facebook en Twitter voor nodig hebt!'

Beetpakken en omarmen

Na het halfjaar vrijaf begon het weer te kriebelen. Tijd voor een nieuwe uitdaging, maar niet per se een groot bedrijf als Getronics. 'Ik wilde een eindverantwoordelijke positie bij een leuk en voor mij middelgroot bedrijf. Voor veel mensen is Exact een groot bedrijf. Dat valt echter mee als je het afzet tegen Getronics. Daar werkten in mijn tijd 20.000 mensen. Het is maar net wat je referentiekader is.' '

Wat ik zo charmant vond aan Exact? Het was een organisatie die je nog net kon beetpakken, kon omarmen. De eerste honderd dagen heb ik de hele wereld over gereisd, alle vestigingen bezocht en gesproken met alle medewerkers in de vorm van sessies, gepraat met klanten en met partners. Getronics was echt te groot om op die manier te werken', aldus de ceo. 'Daarnaast zat er nog zoveel motivatie en energie in het bedrijf, ondanks dat het vast zat als dat eerder genoemde karretje in de modder. Het rode Exacthart klopte nog steeds. Het probleem zat ergens anders. Ik vergelijk het vaak met een hond die achter zijn eigen staart aan jaagt en constant cirkels maakt. Met andere woorden: je ziet zeer veel beweging, maar men blijft constant op dezelfde plek. Dat komt door het gebrek aan strategie, je zag het toen ook bij Exact.'

Vol gas aan de slag

Het softwarebedrijf is geen cirkelende hond meer, maar een raket die rechtstreeks op zijn doel afgaat. 'Voor ons draait het om het zogenaamde MTP – 'Massive Transformative Purpose'. Heb je het boek 'Exponentiële organisaties' van Salim Ismail misschien gelezen? Ik kan je het van harte aanraden. Ik heb driehonderd exemplaren uitgezet in onze organisatie om aan te geven dat we een exponentiële organisatie aan het worden zijn. Het MTP waarvoor we gekozen hebben, luidt zo: "We empower small and medium sized businesses to be the driving force of the global economy". Daarmee zijn we vol gas aan de slag gegaan.'

Vol gas ook door met de volgende grote ambitie, wereldwijd een top drie-speler worden op het gebied van cloudbusiness-software voor het mkb. 'We zijn op de goede weg. De markt begint zich nu een beetje te vormen. Het laatste kantoor hebben we een klein jaar terug geopend in Parijs. Op dit moment zijn we nummer 1-cloudaccountingleverancier van Europa. Wereldwijd gezien hebben we nu een derde positie. Toch zijn we er nog lang niet. We willen meer.'

Top drie-positie, vol gas. Het lijkt de Formule 1 wel. Geen toeval dat die andere Eindbaaz van achttien jaar oud – coureur Max Verstappen – sinds vorig jaar Exact als persoonlijke sponsor heeft. Zit Erik zelf achter die keus? Een Formule 1-fan? 'Het had ook iemand anders kunnen zijn, maar we vonden wel dat Max erg goed bij Exact past. En vooral bij onze ambitie, de wereldwijde top drie. Formule 1 is een sport op wereldschaal waarin een Nederlander op het hoogste niveau meedoet. Dat talent, de ambitie.'

Veldwerk verrichten

Met zoveel mkb'ers als klant, is het dan juist voor de ceo niet ontzettend belangrijk om letterlijk veldwerk te gaan verrichten? Achter het bureau vandaan, het land in om een dag mee te lopen met de plaatselijke bakker, de startup of de ambachtelijke koffiebrander? 'Dat doen we zeker, we stimuleren het contact. Via salesmensen, maar ook consultants en supportmedewerkers staan in contact met de klanten. Zelf heb ik in de eerste periode veel met de klanten gesproken en ook nu nog zoek ik het contact met hen regelmatig op als onderdeel van mijn weekagenda', vertelt Erik. 'Een tijdje terug ben ik nog op een industrieterrein geweest, ergens in de weilanden rondom Amstelveen bij een bedrijf waar vier mensen werken. Een handelsonderneming met een magazijn. Bij die mensen hoef je echt niet met een strategisch verhaal aan te komen. Wat zij willen weten is hoe ze hun voorraad het beste kunnen managen en hoe ze zo effectief mogelijk een factuur de deur uit kunnen sturen.'

Social ceo

Erik is dus geen ceo hoog in zijn ivoren toren, maar een baas die letterlijk de praktijk, de klant opzoekt. In een eerder interview gaf de topman al aan benaderbaar en transparant te willen zijn naar buiten toe. In real life en via social media. 'Klopt. Ik zit op Twitter en de meeste mensen weten dat. Het is een mooie manier om met elkaar in contact te komen. Kijk, ik kan wel roepen dat ik als ceo open en toegankelijk ben, maar als je vervolgens op je kantoor zit met je eigen secretaresse die alle telefoontjes aanneemt, hoe bereikbaar ben je dan in principe? Je zet je 06-nummer toch ook niet op je voorhoofd!', zegt Erik. 'Dus het is wel relatief. Wel bleek niet zo heel lang geleden uit een onderzoek van Porter Novelli dat ik in de top drie van de social ceo's sta. Nu was die lijst ook weer niet zo lang, dus ik weet niet hoeveel belang je aan zo'n lijstje moet hechten', zegt de Exact-ceo lachend. Intern gaat het contact zoeken iets gemakkelijker. Regelmatig organiseert de ceo medewerkerslunches. 'Ik lunch dan een uurtje met vier of vijf mensen uit de organisatie. Het is een prima moment om op een wat persoonlijkere basis te vragen hoe zij sommige zaken ervaren. Ondervinden ze beperkingen in hun werk en waar is men juist zeer tevreden over?'

Een vaste vraag die Erik regelmatig stelt tijdens de medewerkerslunch is wat de tafelgenoten zouden doen wanneer zij een dag ceo van Exact zouden zijn. 'De antwoorden zijn behoorlijk wisselend. Welke beslissingen zouden zij voor onze organisatie nemen? Wat kan er beter aan de strategie? Het kan ook gaan over het kantoormeubilair op een bepaalde verdieping. Van al die meningen en opmerkingen steek ik als ceo ontzettend veel op. Een deel daarvan neem ik absoluut mee wanneer het aankomt op toekomstige beslissingen.' Kritiek, vragen, advies en complimenten. Voor al die zaken staat Erik open. Het mooiste compliment dat de ceo intern ooit heeft mogen ontvangen? 'Ik vind het fijn om te horen wanneer de mensen de Exactstrategie begrijpen en gemotiveerd raken van onze ambitie. Dat de gehele organisatie achter je staat, vind ik prachtig', meent de Eindbaaz.

Geen countryclubmanager

Complimenten, vragen en kritiek van klanten kunnen sinds 2012 geventileerd worden tijdens het grote jaarlijkse event Exact Live. De vierde editie (gastheer Humberto Tan, eregast Max Verstappen) die het vorige najaar in de Utrechtse Jaarbeurs werd gehouden, leverde 4.000 bezoekers, 78 sprekers, 120 sessies en 44 partners op.

Is dat event het mooiste compliment van buitenaf? 'Het is fantastisch, maar het grootste compliment heeft alles van doen met de prachtige cijfers, de groei van Exact. Het resultaat dat de organisatie nu al bereikt heeft. Ik zou niet kunnen acteren in een organisatie zonder doel, zonder honger naar resultaat. Daar ben ik niet van. Ik ben geen countryclubmanager. Wel een ceo die verder wil, eentje die podia wil bereiken op de wereldmarkt.'

Grote hoogten

'Ik zie Exact als de laatste fase van mijn carrière. Tegelijkertijd moet het ook de top zijn. Het bedrijf naar grote hoogte brengen. Dat is vandaag niet gebeurd. Morgen of overmorgen ook niet. Het gaat nog een lange tijd door, ik kan er misschien wel tien jaar mee bezig zijn. Fantastisch vind ik dat', belooft Erik. 'Ik hoef dus niet naar een andere organisatie toe. Ik zit hier goed en heb nog veel te doen.'

Als laatste nog even terug naar het begin van de ontmoeting. Het ontbreken van die stropdas. Een principekwestie of toeval? 'Nee, geen van beide. In mijn tijd bij Getronics droeg ik regelmatig een stropdas, maar de laatste jaren nog zelden. Je ziet ze steeds minder, ook in de zakentop. Het is echt iets van vroeger.'

Beeld: Gerard Henninger