Inclusief ondernemen uit de exclusiviteit

Jos van Delft
is adviseur inclusiviteit bij Hutten Business Catering

Jos van Delft is een van de eerste HR-adviseurs inclusiviteit. Waarom heeft Hutten Business Catering daar voor gekozen? 'Binnen Hutten liepen al een aantal inclusieve projecten. Ook werkte er al een grote groep participanten voordat ik bij Hutten in dienst kwam', legt Jos uit.

'De verantwoordelijkheid en coördinatie voor de projecten lag bij verschillende personen en afdelingen. Mede daardoor ontbrak soms de lijn in al die projecten. Hutten heeft mij daarom aangesteld om een kop en staart aan het inclusiviteitsbeleid aan te brengen. Door één persoon binnen de organisatie als portefeuillehouder voor het inclusiviteitsbeleid aan te stellen, proberen wij slagvaardiger te opereren en nog meer participanten een duurzame plek binnen Hutten aan te bieden.'

Een kwestie van fatsoen

De opdracht en ambitie van Hutten is om te groeien naar een inclusiviteitspercentage van de huidige 5 procent naar 10 procent. 'Volgens mij is het een kwestie van fatsoen en een beetje goede wil om tot dit percentage te komen. Ons streven is overigens niet om 10 procent arbeidsgehandicapten in dienst te hebben. Wij gaan er voor om iedereen die om wat voor reden ook een afstand tot de arbeidsmarkt ervaart, een duurzame plek binnen Hutten te bieden', vertelt Jos. 'Uiteindelijk willen we een bedrijf zijn waar jong en oud, man en vrouw, autochtoon en allochtoon en beperkt en onbeperkt mag instromen. Om vervolgens te kijken hoe we al die groepen dan ook een perspectief kunnen aanbieden dat bij hun unieke talenten, mogelijkheden en passie past.'

'Ik durf te stellen dat we door ons inclusiviteitsbeleid blijer zijn dan onze concurrent. Hoe gaaf is het immers om aan het eind van de dag naar huis te gaan met het besef dat je werkelijk iets hebt toegevoegd aan een ander, aan de maatschappij, aan je zelf?', aldus de inclusiviteitsadviseur. 'Het toevoegen van waarde is een van onze kernwaarden en daar past een actief inclusiviteitsbeleid perfect bij. Maar er zijn ook andere voordelen. Wij weten het beste uit onze samenwerkers te halen. Jong talent profiteert van de ervaring van oudere samenwerkers terwijl zij op hun beurt onze oudere samenwerkers weer wijzer maken door ze bij te praten over nieuwste theorieën, inzichten en technieken. Statushouders brengen nieuwe receptuur en bereidingswijzen voor het bereiden van voeding met zich mee.'

Meervoudige winst

Toch zijn er ook nadelen aan het beleid. 'We hebben te maken met tal van instanties, wetgeving, formulieren en rapporten. Ik kan niet anders zeggen dan dat iedereen van goede wil is om je te helpen', verzekert Jos. 'Maar de dag dat er nog één instantie, één regeling en één formulier is voor iedereen die een afstand tot de arbeidsmarkt ervaart, komt vaak voorbij in mijn dromen. Laat ik verder eerlijk zijn. Voor mijzelf is het voor een gedeelte ook mijn werk, maar dit is echt een van de belangrijkste redenen waarom mensen afhaken.' De titel van Jos zijn bijdrage aan de Ray Andersonlezing is 'Meervoudige winst'.

Kan hij de titel uitleggen? 'De bijdrage ging ook over circulair ondernemen. En dat is net als inclusief ondernemen niet altijd een kwestie van de gemakkelijkste en goedkoopste weg bewandelen. Maar om succesvol te ondernemen is het volgens mij wel de bèste weg om te bewandelen. Om succesvol te zijn en te blijven moet je als ondernemer op zoek gaan naar hoe je waarde kan toevoegen. Waarde aan je medewerkers, producten en klanten, maar ook waarde aan de gemeenschap, de maatschappij. Als je dat doet, verdien je niet alleen je bestaansrecht, maar zal je zoals eerder gezegd meer geluk ervaren. Dat bedoel ik met meervoudige winst.' De wereld wordt een beetje beter als Hutten zijn inclusiviteitsdoelstelling heeft behaald.

'Maar hij wordt nog veel beter als we anderen ook in beweging krijgen. Reken dus maar van ja dat we ook proberen om onze omgeving te beïnvloeden. We proberen met regelmaat te spreken over onze ervaringen en publiceren deze in columns op de sociale media. Iedereen met een vraag over inclusief ondernemen kan bij ons terecht. Dat kost inderdaad wel eens wat extra tijd. Maar hoe gaaf is het als je aan het eind van de dag hoort dat jouw bijdrage geleid heeft tot een positieve actie van de ander. Daar doen we het bij Hutten voor!'

Geanne van Arkel
Sustainable Development bij Interface

Ray Anderson is de oprichter van Interface - 's werelds grootste producent van commerciële tapijttegels en toonaangevend bij de ontwikkeling van materialen en processen die ervoor zorgen dat modulaire vloerbedekking minder vraagt van het milieu. Interface is daarnaast het bedrijf waar Geanne van Arkel verantwoordelijk is voor Sustainable Development. Ook zij leverde in oktober een bijdrage aan de Ray Andersonlezing.

'Interface wil werken als in een ecosysteem, dus circulair. We willen en duurzame bijdrage leveren aan milieu en maatschappij. Dus ook de sociale dimensie. Maar hoe doe je dat dan? Een prima thema voor de Ray Andersonlezing van dit jaar, zo dachten we', vertelt Geanne. ''Inclusief ondernemen'. En dat gaat verder dan alleen werkgelegenheid creëren voor mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt. Het gaat bijvoorbeeld ook over sociale innovatie. Hoe zorg je ervoor dat mensen binnen een organisatie op een positieve manier met elkaar samenwerken? En wat dacht je van fair ondernemen en gezond werken? Krijgen je werknemers wel genoeg lichaamsbeweging? Zo breed moet je het thema zien.'

Sociale innovatie

Een ander belangrijk punt dat Geanne noemt is het betrekken van je medewerkers in het innovatieproces. 'Dus niet alleen de zaken bekijken vanuit het bedrijfseconomische perspectief, maar wat vinden jouw werknemers fijn? Ook dat is een vorm van sociale innovatie.' Heeft Geanne een mooi voorbeeld vanuit de praktijk van Interface?

'Wat ik zelf een gaaf voorbeeld vind is een proces wat we vrij recent opnieuw hebben vormgegeven. In dat proces vind je de input en de output op dezelfde plek. Daardoor heb je minder transportbewegingen, die afstand is gehalveerd. En minstens zo belangrijk: het is gezelliger werken', aldus de expert op het gebied van duurzame ontwikkeling. Een ander voorbeeld van hoe innovatief Interface de zaken aanpakt, is de samenwerking met vissers uit de Filipijnen. 'Ze zamelen hun afgedankte visnetten in en verkopen dat aan ons. Die netten gebruiken wij als grondstof voor de Interface-tapijttegels. Het geld dat ze verdienen met de verkoop kunnen de vissers gebruiken voor de educatie van hun kinderen, toekomstige investeringen en het herstellen van de leefomgeving', legt Geanne uit.

FastForward to 2020

'Een ander voorbeeld is het duurzaamheidstrainingsprogramma 'FastForward to 2020' dat de werknemers van Interface krijgen. Hierdoor leren collega's over wat wij doen op het vlak van duurzame ontwikkeling en ontdekken ze wat dat betekent voor hen en hun rol binnen het bedrijf. Iedereen kan bijdragen, of je nu designer, verkoper of productontwikkelaar bent. Ook kunnen medewerkers zich opgeven voor het ambassadeurschap, een tweedaagse cursus waarin je spreekt met collega's vanuit heel Europa en ideeën met elkaar uitwisselt. Aan de hand daarvan schrijf je een paper waarin staat hoe jij vanuit jouw passie wil bijdragen aan een nog innovatiever en socialer Interface en onderbouwt vanuit zowel bedrijfseconomisch als duurzaamheidsperspectief. Van Interface krijg je dan tijd en/of geld om jouw idee te realiseren. Kortom, het is een geweldig programma om mensen te empoweren en te motiveren...'

FastForward to 2020 heeft als belangrijk doel dat de medewerker weet waar je met je bedrijf voor staat en wat de uitdagingen zijn. 'Door die participatie zie je dat innovatie en duurzaamheid in alle geledingen van Interface zit', verduidelijkt Geanne. 'Weet je wat ik het allermooiste vind? Wanneer je hoort dat je anderen hebt geïnspireerd, waardoor ze ook in beweging komen en met prachtige ideeën naar voren komen. Dat vind ik het beste compliment om te krijgen als bedrijf. Op die manier creëer je een positief sneeuwbaleffect!'

Guido Heezen
is oprichter van Effectory

Goede werkgevers durven de collectieve intelligentie van hun medewerkers te gebruiken, zo stelt Guido Heezen, oprichter van Effectory. Wat bedoelt hij daarmee? 'Je kunt als bedrijf werken aan diversiteit en inclusiviteit. Dat is goed. Maar op het moment dat je niet of te weinig naar de werknemers luistert, mis je enorm veel potentie', zegt Guido. 'De meest succesvolle organisaties luisteren naar hun medewerkers. Zij maken gebruik van de denkkracht van de werknemers.'

De denkkracht van je medewerkers inzetten heeft volgens Guido drie enorme voordelen. 'Ten eerste maakt het je mensen een stuk meer bevlogen. Er wordt naar hen geluisterd en dat apprecieert men. Vaak heeft men sowieso enorm goede ideeën omdat die mensen uit de praktijk komen. Dat is het tweede voordeel. En voordeel nummer drie: op het moment dat deze ideeën leiden tot verandering, wordt dat veel beter opgepikt door de andere werknemers. Want dat idee komt van henzelf. Dat motiveert veel meer dan wanneer een plan van bovenaf komt.'

Angstcultuur

Toch hebben veel bedrijven nog veel moeite met het inzetten van de intelligentie van hun eigen werknemers. Dat ligt volgens Guido aan de bedrijfscultuur. 'Veel bedrijven werken nog steeds met een angstcultuur en vanuit command & control-structuren. Dat kan echt niet meer. Verder zie je dat de medewerkers worden onderschat. Ik heb te vaak mensen uit Raden van Bestuur horen zeggen dat 'hun medewerkers iets toch niet snappen'.

Dat zie je overigens vaker bij de traditionele corporates dan bij kleinere organisaties', aldus Guido. 'Dat wil niet zeggen dat je het bij die laatste groep helemaal niet ziet. Ook daar heb je Bokito's die vanaf hun rots de zaak willen leiden.' Die cultuur veranderen? Dat kan volgens de Effectory-directeur meestal pas na een verandering in de top van het management. 'Het zijn meestal ingesleten patronen die moeten worden doorbroken. Gelukkig groeit het bewustzijn bij de organisaties steeds sneller. Bij bedrijven en bij medewerkers. Daarnaast zie je ook dat bedrijven die niets doen aan verandering veel meer moeite hebben om aan talent te komen. Kortom, je moet wel veranderen, anders verlies je uiteindelijk de strijd.'

Innovatief vermogen

Een onderneming die de zaken wel goed aanpakt? Guido: 'een van de bekendste De zesde Ray Andersonlezing - gewoontegetrouw op de Dag van de Duurzaamheid in oktober - was dit jaar gewijd aan Inclusief Ondernemen. De eerste lezing vond plaats in 2011, het jaar dat de naamgever overleed. Samen met Interface hield MVO Nederland een bijzonder eerbetoon aan deze MVO-pionier, die al in 1994 startte met Mission Zero. Als oprichter van Interface wou hij er voor zorgen dat zijn bedrijf in het jaar 2020 geen enkele negatieve impact meer heeft op de aarde. De lezing is sindsdien een jaarlijks evenement. Dit is de Ray Andersonlezing voorbeelden is Buurtzorg Nederland.

Daar geeft men zeer veel autonomie aan de medewerkers. Het werkt ontzettend goed en daardoor is het een enorm succesvolle club geworden die het ook financieel goed doet. Een andere topper is Vanderlande uit Veghel - een producent van transportbanden - dat door ons is uitgeroepen tot de Beste Werkgever in de branche 'Productie en industrie'. Ook daar heeft het luisteren naar de werknemers een groot effect op het succes van de onderneming gehad. Het innovatief vermogen is er hard gegroeid.'

Guido benadrukt het nog maar een keer: wil je je als onderneming niet aanpassen aan de moderne tijd en weinig of niet luisteren naar je personeel, dan is het vroeg of laat bijna onmogelijk om te overleven. 'Ik denk dat het erg interessant is om te kijken naar wat er de komende periode met Apple gaat gebeuren. Dat is zo'n gesloten bedrijf dat zich krampachtig vast blijft houden aan dat wat er al is... Daardoor zou het innovatieve vermogen en de creativiteit best wel eens kunnen gaan verdwijnen, iets dat toch enorm jammer zou zijn. Het geeft wel aan waar ik mijn betoog mee begon: gebruik de intelligentie van je personeel, leer ervan en doe er wat mee. Die denkkracht is absolute noodzaak.'

Dit is de Ray Andersonlezing

De zesde Ray Andersonlezing - gewoontegetrouw op de Dag van de Duurzaamheid in oktober - was dit jaar gewijd aan Inclusief Ondernemen. De eerste lezing vond plaats in 2011, het jaar dat de naamgever overleed. Samen met Interface hield MVO Nederland een bijzonder eerbetoon aan deze MVO-pionier, die al in 1994 startte met Mission Zero. Als oprichter van Interface wou hij er voor zorgen dat zijn bedrijf in het jaar 2020 geen enkele negatieve impact meer heeft op de aarde. De lezing is sindsdien een jaarlijks evenement.

Succesvol inclusief ondernemen

Bedrijven die inclusief ondernemen zijn sterker en succesvoller. Met meer ruimte voor innovatie, en betrokken en bevlogen medewerkers. Bovendien heeft het een positief effect op de werksfeer. Om te laten zien hoe dat werkt, en dat het voor elke organisatie kan werken, vertellen experts en ondernemers uit uiteenlopende vakgebieden over hun ervaringen in de publicatie Succesvol inclusief ondernemen.