Bescherm je idee

Zaak is dus om je idee goed te beschermen. Maar hoe doe je dat en heeft het eigenlijk wel zin?

1. Bescherming van je business

   Voordat je aan de slag gaat met de uitwerking van je nieuwe project of onderneming is het handig om alvast een domeinnaam vast te leggen. Hiermee voorkom je dat iemand anders straks op het web te vinden is onder jouw bedrijfsnaam.

   Behalve dat je jouw bedrijfsnaam als domeinnaam vastlegt, is het ook aan te raden het webadres van je producten of diensten vast te leggen. Deze stap zal de Kamer van Koophandel je ook altijd adviseren wanneer je je inschrijft in het handelsregister.

2. Bescherming van je idee

   Als tweede is het goed te weten dat er zoiets bestaat als een i-Depot van het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BBIE), een organisatie die voor jou in een gesloten en/of digitale envelop een nauwkeurige beschrijving van je idee bewaart. Hiermee wordt de creatiedatum van je idee vastgelegd en kun je altijd aantonen dat jij eerder was.

   Hetzelfde kun je doen bij de Belastingdienst of bij de notaris. Bovendien kun je de creatiedatum van je idee ook zelf vastleggen door je idee naar jezelf in een gesloten en gefrankeerde envelop te sturen.

   > Huib: ‘Ik heb het zelf opgelost door een beschrijving van mijn idee in een gesloten envelop naar mijzelf te sturen. De frankeerdatum geldt als creatiedatum van mijn idee. Vroeger moest dit bij de notaris gebeuren, maar dat is niet meer nodig.’

3. Bescherming van je merk

   Een merk heb je in twee varianten en een combinatie daarvan: een woordmerk, een zuiver beeldmerk, een woord/beeldmerk. De bescherming voor een merk kun je vastleggen in één of meerdere van de vijfenveertig waren- en dienstenklassen. Dat zijn klassen die aangeven in welke product/of dienstgroep het merk thuishoort.

   Ton van der Reijken, werkzaam bij DomainMasters.nl, licht toe hoe dit precies in zijn werk gaat. ´Een domeinnaam is uniek, www.baaz.nl is een unieke naam daar kun je geen tweede van hebben. Bij een merk kan dat wel.

   Het merk Baaz is een tof magazine, maar het merk kan ook worden gedeponeerd voor Baaz, als commercieel reclamebureau ( bijvoorbeeld in klasse 35: commerciële diensten, reclame activiteiten). Wanneer je als reclamebureau allerlei boeken uitgeeft, kun je daar klasse 16 voor papierwaren aan toevoegen.’

   Een merknaam kan dus voor een groot aantal klassen worden geregistreerd. Daarom is het zaak dat jij als merkhouder zoveel mogelijk klassen dekt die relevant zijn.

   Zo kun je optreden tegen iemand die na jou hetzelfde merk deponeert voor dezelfde klasse(n). ‘Alleen het gebruik van een merknaam geeft je namelijk geen enkele bescherming, het is de registratie die telt en waarmee je het merkrecht verwerft’, voegt Ton van der Reijken toe.

   Kapers op de kust

   Een merk registreren hoeft niet lastig te zijn, zeker niet in vergelijking met het aanvragen van een octrooi. Toch is het niet altijd verstandig om zelf met de aanvraagformulieren aan de slag te gaan, weet Ton van der Reijken. ´Als je merk bij het Merkenbureau (BBIE) wordt afgekeurd, omdat je een fout maakt in de registratie of klasse, ben je je geld kwijt.´

   In praktijk betekent dat een bedrag van 240 euro dat je niet meer terugziet. Doe je na een afwijzing opnieuw een aanvraag, dan moet je dat bedrag namelijk gewoon weer opnieuw betalen. Enige kennis is dus een pré en anders is wat hulp het overwegen waard. Want het is niet alleen je portemonnee die te lijden heeft onder een onvoorziene fout in de aanvraag, legt Ton van der Reijken uit.

   ‘Het is ook nog eens zo dat een aanvraag minstens twee maanden duurt. Gedurende die tijd staat je merk wel in het register. Dat is openbaar. Wanneer je aanvraag wordt geweigerd, heeft iedereen dus wel ruim de tijd gehad om op ideeën te komen.’

   Dat terwijl een bedrijf als DomainMasters.nl voor zo'n negentig euro extra je aanvraag regelt en ook nog eens eventuele kapers op de kust in de gaten houdt. ‘Een auto breng je ook naar de garage als er iets mee is’, voegt Ton van der Reijken toe. ‘Daar ga je niet zelf aan sleutelen. De kennis en ervaring die een dealer heeft van je auto is hetzelfde als een merkenbureau van merken.’

   > Huib: ‘Ik heb de hulp ingeschakeld van een merkenbureau. Dat adviseert me niet alleen, maar houdt ook bij of mijn registratie niet door een ander wordt gekopieerd, mijn merk wordt door hen bewaakt.’

4. Bescherming van je vinding

   Een octrooi is een middel om je idee of vinding te beschermen tegen slimmeriken die er met jouw idee vandoor willen gaan. Afhankelijk van je product en de inhoud van je portemonnee kun je bescherming aanvragen voor Nederland, de Benelux of zelfs wereldwijd. Dat laatste is behoorlijk kostbaar.

   In het algemeen moet je voor een octrooi tussen de 1000 en 10.000 euro neerleggen. Waarom zou je zo’n kostbaar octrooi aanvragen als je je idee al hebt vastgelegd in i-Depot of in een gesloten envelop? Advocaat F.J. Van Eeckhoutte, specialist in Intellectueel Eigendomsrecht, legt het uit: ‘Een octrooi is een wettelijk beschermd Industrieel Eigendomsrecht op een nieuwe uitvinding.

   Een i-Depot levert dergelijke bescherming niet, het kan slechts bewijs leveren van een datum waarop de gedeponeerde creatie bestond. Maar als een ander inbreuk maakt op die creatie gelden geenszins de wettelijke octrooibepalingen.

   De meerwaarde van een octrooi is gelegen in de wettelijke bescherming van de uitvinding. Octrooibepalingen geven afdwingbare (exploitatie)rechten. Bovendien zullen producenten slechts exploitatierisico’s willen nemen als de uitvinding gepatenteerd is en dus niet door een andere producent mag worden (na)gemaakt. Een octrooi biedt dus ook investeringsbescherming.’

   > Ernst-Jan Pfauth: ‘We hebben onze merknaam gedeponeerd en verder geloven we dat ideeën bij internet start-ups niet zoveel waard zijn. Het valt of staat bij de uitvoering. Daarom vertellen we ook iedereen over ons idee. Als mensen het willen kopiëren, zal het altijd slechter worden omdat ze het niet zelf bedacht hebben. Wat we bovendien zeker weten, is dat erover praten met anderen ons idee alleen maar aanscherpt. Het risico weegt dus niet op tegen de voordelen.’

De voorwaarden

Je vinding kan nog zo briljant zijn, om in aanmerking te komen voor bescherming door een octrooi, dient het aan drie voorwaarden te voldoen:

1. Het (toekomstige) product moet tastbaar zijn. Tekst en webteksten, maar ook platforms als Facebook en hoogstwaarschijnlijk Brainsley.com, vallen hier niet onder.

2. Het product moet inventief zijn (wil je weten of jouw idee al bestaat? Check de databank van NL Octrooicentrum).

3. Het product moet industrieel toepasbaar zijn.

Voldoet jouw idee aan de bovenstaande voorwaarden? Dan kun je overgaan tot aanvraag van een octrooi. Dit doe je bij NL Octrooicentrum. In principe mag iedereen een aanvraag indienen, maar dat is volgens Gerard van de Kerkhof van Octrooi Advies moeilijker dan je denkt. ‘Om een aanvraag in te dienen, moet je wel bekend zijn en moet je kunnen voldoen aan de strenge vormeisen. Een gemiddelde aanvrager is dat niet. Daarom kun je het beste een bureau inschakelen die daar expertise in heeft.’

Levert het genoeg op?

Het is natuurlijk heel leuk als jij het alleenrecht over je idee of product hebt. Vooral als een Chinees aan de andere kant van de wereld zelfs jouw concept niet mag afpakken, kun je je een machtig mens voelen. Bedenk echter dat de opbrengst wel moet opwegen tegen de kosten die een octrooi-aanvraag met zich meebrengt. Anders dan bij Merkenrecht kunnen die namelijk snel oplopen. Controleer dus goed of je verwachte winst groot genoeg is.

Wim de Nood: ‘Voor de software die we voor ASML ontwikkelen, vragen we regelmatig octrooien aan, maar voor mijn hobby vind ik het niet nodig. Ik houd aan mijn apps zo’n duizend euro per jaar over, een octrooi ga ik nooit terugverdienen. Bovendien is het veel te veel werk.’

Ook raadpleegden we de volgende experts:

• NL Octrooicentrum: onderdeel van Agentschap NL
• Octrooi Advies
• Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BBIE) voor i-Depot: www.boip.int
• Mr. F.J. van Eeckhoutte (ICT/IEadvocaat te Amersfoort): www.vaneeckhoutteadvocaten.nl
• Ton van der Reijken (merkengemachtigde bij DomainMasters): www.domainmasters.nl